
Nëse e ke ngritur ndonjëherë lugën plot me mjaltë dhe ke menduar se kjo është dhurata më e madhe e bletëve, mendo edhe një herë. Dhurata e tyre më e madhe nuk është mjalti, por është puna e heshtur e pjalmimit. Pa të, tavolina jonë do të ishte shumë më e varfër, kopshtet më të zbrazëta dhe fusha më pak gjallëruese.
Si Funksionon Pjalmimi
Kur bletët vizitojnë lulet për të mbledhur nektar, poleni ngjitet në trupin e tyre të mbuluar me qime. Nga një lule në tjetrën, ato lënë pas grimca poleni, duke mundësuar pjalmimin e bimëve. Ky proces i thjeshtë është baza e shumë prej frutave, perimeve dhe farave që konsumojmë çdo ditë.
Çfarë Do të Kishim Pa Bletët?
Pa bletët, prodhime të zakonshme si:
- Mollët, dardhat dhe qershitë,
- Domatet dhe kungujt,
- Bajamet dhe arrat,
- Shumica e bimëve aromatike,
do të ishin shumë më të pakta, më të shtrenjta dhe me cilësi më të dobët. Si bletar, e kupton menjëherë këtë ndikim: kur ka një pranverë të ftohtë dhe bletët dalin më pak, rendimenti i pemëve bie ndjeshëm.
Bletët dhe Bujqësia Moderne
Fermerët në gjithë botën sot varen nga bletët për pjalmimin e kulturave bujqësore. Shpesh, kosheret zhvendosen nga një fushë në tjetrën për të siguruar pjalmim të bollshëm. Edhe në Kosovë, një kopsht frutor pa bletë nuk jep të njëjtin prodhim. Ky bashkëpunim i heshtur mes bletëve dhe bujqësisë është themeli i sigurisë ushqimore.
Si Mund t’i Ndihmojmë?
- Mbillni lule dhe bimë aromatike në kopshtet apo ballkonet tuaja.
- Shmangni pesticidet gjatë kohës së lulëzimit.
- Mbështetini bletarët e komunitetit duke blerë mjaltë të pastër nga ata.
Këto gjeste të vogla krijojnë një ndryshim të madh për bletët dhe për ne.
Përfundim
Të kuptosh rolin e bletëve si pjalmues është si të kuptosh lëngun e jetës që rrjedh në trupin e natyrës. Pa to, bujqësia nuk do të ishte e njëjtë, ushqimi ynë do të ishte i kufizuar dhe ekuilibri i ekosistemeve do të tronditej. Çdo herë që shikon një bletë duke fluturuar nga një lule tek tjetra, kujtohu se ajo nuk po punon vetëm për kosheren, por për të gjithë ne.