Çfarë “Hanë” Bletët?

Çfarë “Hanë” Bletët?

Bletët janë insekte të jashtëzakonshme që mbështeten në natyrën për të siguruar ushqimin e tyre. Ndonëse mund të duket sikur ato thjesht fluturojnë nga lulja në lule, çdo udhëtim i tyre ka një qëllim të qartë: mbledhjen e nektarit dhe polenit, të cilët janë burimet kryesore të ushqimit të tyre. Por si e përdorin bletët këtë ushqim dhe si e kthejnë atë në mjaltë? Le të zbulojmë më shumë!

Dy Ushqimet Kryesore të Bletëve: Nektari dhe Poleni

1. Nektari – Burimi i Energjisë
   • Nektari është një lëng i ëmbël që bimët prodhojnë për të tërhequr pjalmuesit, si bletët. Ai përmban kryesisht sheqerna natyrale, të cilat bletët i përdorin si burim kryesor energjie.
   • Bletët e thithin nektarin përmes gjuhës së tyre të gjatë dhe e ruajnë atë në një qese të veçantë të quajtur “stomaku i mjaltit” gjatë kthimit në kosheren e tyre.
2. Poleni – Proteina për Rritje dhe Zhvillim
   • Poleni është një pluhur i imët që bimët e prodhojnë për riprodhimin e tyre. Bletët mbledhin polenin duke e ngjeshur në këmbët e tyre të pasme, duke krijuar kështu “kuleçë poleni”.
   • Ndryshe nga nektari, poleni është burimi kryesor i proteinave, vitaminave dhe mineraleve për bletët. Ai është jetik për rritjen e larvave dhe shëndetin e gjithë kolonisë.

Si e Kthejnë Bletët Nektarin në Mjaltë?

Procesi i prodhimit të mjaltit është një mrekulli e natyrës dhe një shembull i organizimit të përsosur të bletëve:

1. Mbledhja dhe Transportimi
   • Kur një bletë mbledh nektarin, ajo e kthen në koshere dhe e kalon atë te bletët e tjera përmes një procesi të quajtur “regurgitim”.
2. Avullimi dhe Përpunimi
   • Bletët e përtypin nektarin dhe e ekspozojnë ndaj ajrit të ngrohtë të kosheres, duke i ndihmuar avullimin e ujit të tepërt. Kjo e përqendron sheqerin dhe e shndërron nektarin në mjaltë të trashë dhe të qëndrueshme.
3. Ruajtja dhe Mbyllja
   • Pasi mjalti arrin konsistencën e duhur, bletët e ruajnë atë në qelizat e dyllit dhe i mbyllin ato me një shtresë të hollë dylli për ta mbrojtur nga lagështia dhe bakteret. Ky mjaltë do të shërbejë si burim ushqimi për bletët gjatë dimrit, kur nuk ka lule në natyrë.

Dieta e Bletëve Gjatë Stinëve

• Në Pranverë dhe Verë: Bletët kanë në dispozicion bollëk nektari dhe poleni, duke mbledhur sa më shumë ushqim për të ruajtur për periudhat e vështira.
• Në Vjeshtë: Kolonia përgatitet për dimër duke zvogëluar pjelljet dhe duke siguruar rezerva ushqimore.
• Në Dimër: Bletët mbijetojnë duke konsumuar mjaltin e ruajtur dhe duke krijuar një “tufëz nxehtësie” për të mbajtur kosheren e ngrohtë.

Pse Është e Rëndësishme të Mbrojmë Burimet Ushqimore të Bletëve?

Duke qenë se bletët varen nga lulet për ushqim, çdo ndotje ose humbje e habitateve natyrore ndikon drejtpërdrejt në mbijetesën e tyre. Ja disa mënyra se si mund t’i ndihmojmë:

✅ Mbjellja e luleve me nektar dhe polen të pasur, si livando, trëndafili i egër dhe luledielli.
✅ Shmangia e pesticideve, të cilat mund të dëmtojnë ose vrasin bletët.
✅ Mbështetja e bletarëve lokalë, duke blerë mjaltë natyral nga prodhues të besueshëm.

Bletët: Arkitektet e Ekosistemit

Ushqimi i bletëve nuk është thjesht një nevojë për to, por një proces që ndikon drejtpërdrejt në natyrë dhe në jetën tonë të përditshme. Falë tyre, kemi jo vetëm mjaltë të shijshëm, por edhe një mjedis të shëndetshëm dhe të begatë. Herën tjetër kur të shijoni një lugë mjaltë, mbani mend se pas saj qëndron një punë e palodhur e mijëra bletëve dhe një ekosistem që duhet mbrojtur!